14 Aralık 2014 Pazar

İmparatorluklar Çağı

20.yüzyılın başında artık dünyanın bilinmeyen bir bölgesi kalmamıştı.Günümüzün sıradan bir insanının alışkanlıklarını o yıllarda da benimsenmişti.Keşifler daha çok sportif bir çaba halini almıştı.(Antarktika keşfi gibi)Bu dönemde ulaşın en hızlı gelişme gösteren alandı.Demiryolu ve deniz ulaşımı sayesinde mesafeler artık çok kısalmıştı.Elektrikli telgraf  bir haberi dünyanın bir ucuna ulaştırmasını bir saate düşürdü.Özellikle İngilizlerin Hindistan’daki isyanları bastırmasında önemli rol oynamıştır telgraf.
Telgraf hattı ,demiryolu ve  buharlı gemi o dönemde dünyayı küçülten üç metal şebekeydi.İletişimin ve ulaşımın kolaylaşmasıyla insanlar uzak mesafelere seyahat etmeye ve oradaki insanlarla iletişim kurmaya başladılar.20.yy’da dünya coğrafi açıdan küresel bir hale gelirken bir yandan da bölünmeye doğru ilerliyordu.Zengin ve sanayileşmiş ülkelerle fakirleşen ülkeler arasındaki uçurum giderek açılmaktaydı.Zamanla zengin ülkeler daha da zenginleşecek,fakir ülkeler ise sömürgeleşecektir.Eric Habsbown 1875 – 1914 arası döneme İmparatorluk Çağı adını vermiştir.Bu dönemde iktidar sahiplerinin kendilerini imparator olarak adlandırdıkları dönemdi.Bu imparatorluklar 1880-1914 yılları arasında Avrupa ve Amerika dışında kalan dünya toprakları Almanya,İngiltere,Fransa,Belçika,İtalya,Japonya gibi devletler arasında tamamen  paylaşılmıştı.Pasifik ve Afrika bu ülkelerin idaresi altındaydı.Amerika kıtasına ise Monroe Doktrini yüzünden yaklaşmaya cesaret edememişlerdi.Sömürge imparatorlukların bu kadar gelişmesinin sebebi 1850’lerde başlayan serbest ticaret ve serbest rekabet anlayışıdır.Zamanla sömürge sözünün yerini emperyalizm almıştır.Gelişen ulaşım teknikleriyle Avrupalılar artık bilmedikleri coğrafyalara ulaştılar ve artık amaçları keşif değildi.İhtiyaç duyulan hammaddeler kendilerinde bulunmayınca Avrupa başka ülkelere bağımlı olduğunu fark etti.(Benzin,Kauçuk gibi) İhtiyaç duyulan ürünlerin bulunduğu ülkeler acımasızca sömürüldü.Gelişmelerin en önemli nedeni yine gelişmiş ülkelerdi.Şeker,Kahve gibi ürünlerin bulunduğu Brezilya,Küba gibi ülkeler sahip oldukları maddeler yüzünden zenginleşmeliydi ama tam tersi oldu.
1880’lerde sömürge edinmek siyasi bir güç olarak görünmeye başlanmıştı.Büyük devletlerin sömürge elde etmek hakkı vardı ama küçük devletlerin böyle bir hakkı olamazdı.Siyasi anlamdaki üstünlüğün yanında bir de beyaz ırkın üstünlüğü düşüncesi etkili oldu.Beyazların kara derililerden üstün olduğu düşüncesi kabul gördü.Sömürgeler kiliseyi de kendi amaçları doğrultusunda kullanmaya başladılar.Sömürge faaliyetlerinden sonra misyonerlik  faaliyetlerinin de önü açıldı.Sömürgeleştirilen bütün ülkelerde batılılaşmaları gerektiği yoksa yok olacakları düşüncesi kabul gördü.

Emperyalizmin kültürel mirası ise dünyada batılı tarzında eğitimin model alınması oldu.Eğitimler,kılık kıyafet tam bir batılı gibi yaşayan insanlar elif ve yönetici sınıfını oluşturdular.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder