20.yüzyılın başında artık
dünyanın bilinmeyen bir bölgesi kalmamıştı.Günümüzün sıradan bir insanının
alışkanlıklarını o yıllarda da benimsenmişti.Keşifler daha çok sportif bir çaba
halini almıştı.(Antarktika keşfi gibi)Bu dönemde ulaşın en hızlı gelişme
gösteren alandı.Demiryolu ve deniz ulaşımı sayesinde mesafeler artık çok
kısalmıştı.Elektrikli telgraf bir haberi
dünyanın bir ucuna ulaştırmasını bir saate düşürdü.Özellikle İngilizlerin
Hindistan’daki isyanları bastırmasında önemli rol oynamıştır telgraf.
Telgraf hattı ,demiryolu ve buharlı gemi o dönemde dünyayı küçülten üç
metal şebekeydi.İletişimin ve ulaşımın kolaylaşmasıyla insanlar uzak mesafelere
seyahat etmeye ve oradaki insanlarla iletişim kurmaya başladılar.20.yy’da dünya
coğrafi açıdan küresel bir hale gelirken bir yandan da bölünmeye doğru ilerliyordu.Zengin
ve sanayileşmiş ülkelerle fakirleşen ülkeler arasındaki uçurum giderek
açılmaktaydı.Zamanla zengin ülkeler daha da zenginleşecek,fakir ülkeler ise
sömürgeleşecektir.Eric Habsbown 1875 – 1914 arası döneme İmparatorluk Çağı
adını vermiştir.Bu dönemde iktidar sahiplerinin kendilerini imparator olarak
adlandırdıkları dönemdi.Bu imparatorluklar 1880-1914 yılları arasında Avrupa ve
Amerika dışında kalan dünya toprakları Almanya,İngiltere,Fransa,Belçika,İtalya,Japonya
gibi devletler arasında tamamen
paylaşılmıştı.Pasifik ve Afrika bu ülkelerin idaresi altındaydı.Amerika
kıtasına ise Monroe Doktrini yüzünden yaklaşmaya cesaret edememişlerdi.Sömürge
imparatorlukların bu kadar gelişmesinin sebebi 1850’lerde başlayan serbest
ticaret ve serbest rekabet anlayışıdır.Zamanla sömürge sözünün yerini
emperyalizm almıştır.Gelişen ulaşım teknikleriyle Avrupalılar artık
bilmedikleri coğrafyalara ulaştılar ve artık amaçları keşif değildi.İhtiyaç
duyulan hammaddeler kendilerinde bulunmayınca Avrupa başka ülkelere bağımlı
olduğunu fark etti.(Benzin,Kauçuk gibi) İhtiyaç duyulan ürünlerin bulunduğu
ülkeler acımasızca sömürüldü.Gelişmelerin en önemli nedeni yine gelişmiş
ülkelerdi.Şeker,Kahve gibi ürünlerin bulunduğu Brezilya,Küba gibi ülkeler sahip
oldukları maddeler yüzünden zenginleşmeliydi ama tam tersi oldu.
1880’lerde sömürge edinmek siyasi
bir güç olarak görünmeye başlanmıştı.Büyük devletlerin sömürge elde etmek hakkı
vardı ama küçük devletlerin böyle bir hakkı olamazdı.Siyasi anlamdaki
üstünlüğün yanında bir de beyaz ırkın üstünlüğü düşüncesi etkili
oldu.Beyazların kara derililerden üstün olduğu düşüncesi kabul gördü.Sömürgeler
kiliseyi de kendi amaçları doğrultusunda kullanmaya başladılar.Sömürge
faaliyetlerinden sonra misyonerlik
faaliyetlerinin de önü açıldı.Sömürgeleştirilen bütün ülkelerde
batılılaşmaları gerektiği yoksa yok olacakları düşüncesi kabul gördü.
Emperyalizmin kültürel mirası ise
dünyada batılı tarzında eğitimin model alınması oldu.Eğitimler,kılık kıyafet
tam bir batılı gibi yaşayan insanlar elif ve yönetici sınıfını oluşturdular.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder