AVRUPA’DA ALMAN ÜSTÜNLÜĞÜ DÖNEMİ

-           Alman birliğinin Bismarck önderliğinde kurulmuştur ve bu birliğin kurulması üç safhada gerçekleşmiştir ve bu üç safha da bir savaştır.Bismarck 1870-71 savaşında Fransa’yı  yenilgiye uğrattıktan sonra  18 Ocak 1871’de Alman  İmparatorluğu’nu ilan etmişti.Nasyonalizm akımının etkisiyle Almanya’nın milli birliğini kurması onu Avrupa’da  1871’den itibaren  kuvvetli konumuna getirmiş ve milletlerarası münasebette Almanya etrafında şekillenmeye başlayan bir gelişme meydana gelmiştir.

Alman birliğinin kurulmasından sonra İmparatorluk başbakanı Bismarck’ın uygulamış olduğu politikalarla onlara kesin bir üstünlük kazandırmış ve bunun sonucunda Almaya’nın etrafında Üçlü İttifak dediğimiz kuvvetler bloğu ortaya çıkmıştır.Alman İmparatorluğu içerde ve dışarıda olmak üzere iki önemli problemle karşı karşıya kalmıştır.

Birinci Mesele:  Kurulan Alman birliğinin sağlam bir temel üzerine oturtulması idi.Çünkü kurulan Alman birliği İtalya birliğinde olduğu gibi ülkelerin kendi istekleri sonucu katılmasıyla gerçekleşmemişti.Prusya’nın Danimarka,Avusturya ve Fransa karşısında kazandığı başarılar Alman devletlerini bu birliğe katılmasını zorunlu kılmıştı.Güney devletleri ise Fransa devletinin desteğinden yoksun kaldıkları için katılmışlardı bu sebeple bu birliğin sağlam temellere oturtulması gerekiyordu.Bu sebeple Bismarck dışarıda ciddi bir sorunla karşılaşmayarak birliğin yapısını güçlendirmek istiyordu.Kısacası barışın sağlanması ve devam etmesi Bismarck için önemli bir konuydu.

İkinci Mesele : ise Fransa meselesi olmuştur.Fransa’nın Almanya karşısındaki yenilgisini hazmaedemeyip intikam almak için ilk fırsatta harekete geçeceğini bilen Bismarck  için Fransa’nın intikam savaşına girmesi büyük bir endişe uyandırmıştı.Çünkü Bismarck’a göre Fransa Almaya’ya savaş açacağı sırada 1870-71’de olduğu gibi tek başına olmayacak zafer kazanmak için güçlü bir Avrupa devletinin desteğini alacaktı.Bu da Alman Birliği’nin bozulması anlamına gelebilirdi.Bu sebeple Almanya’ın dışta barışı sağlayarak Fransa’nın yanında olabilecek devletleri de kendi tarafına çekip Fransa’yı yalnız bırakması gerekiyordu.1871’den  sonra Alman dış politikasının iki temel ilkesi vardı bunlar barış ve barışın korunması için de Fransa’nın yalnız bırakılması olmuştur.

Fransa’nın birleşebileceği ilk devlet olarak Avusturya vardı ama Bismarck Avusturya ile yakın münasebetler kurmaya dikkat etmişti.Avusturya’da 1815’den sonra kurulan İtalyan ve Alman birliklerine mani olamamıştı bu sebeple Almanya’nın barışçıl politikalarına karşılık verdi.

Fransa’nın birleşeceği ikinci devlet İtalya olabilirdi ama Bismarck bunun üzerinde fazla durmadı milli birliklerini kurmuş olsalar da İtalya Alman birliği kadar güçlü değildi. Ayrıca Fransa ve İtalya arasında devam eden anlaşmazlıklar Bismarck’ın İtalya’yı yanına çekmesini gerektirmiyordu.

Geriye İngiltere ve Rusya kalıyordu ve Bismarck bu iki devletin durumlarını tespite koyuldu.İngiltere’nin Fransa ile ittifak kurmasının imkanı yoktu çünkü o sırada İngiltere ve Fransa o dönemde Mısır üzerinde bir çatışma halindeydiler ve münasebetleri bu yüzden iyi değildi.Rusya’ya gelince Bismarck bu konuda endişeliydi çünkü Fransa-Rusya ittifakı Almanya’yı arada bırakacak ve Almanya iki cepheli bir savaş arasında kalacaktı.Bu savaşın sonucu Almaya için hiç iyi olmayacaktı.Fransa-Rusya  birleşme ihtimali “Bismarck Kabusu” olarak adlandırılmıştır.

Fransanın  yalnız bırakılması  ve Avrupa’da barışın sağlaması Bismarck için mühim bir mesele olmuştur ve bu durum zorunluluk arz etmiştir.Bismarck 1871’den görevden ayrıldığı 1890’a kadar bu ki devLETİ Almanya’nın yanında tutmak için çaba harcamıştır.Bu durum da Almanya’yı devre içinde 1871-1890 seneleri arasında Avrupa diplomasisinde üstün bir konuma getirmiştir.

Bismarck Kombinasyonları :

v  -Birinci Üçlü İmparatorlar Ligi:  1866’da Bismarck Avusturyayı savaş alanında yenilgiye uğratsa da bu devletin ileride kendisine yararı olacağını düşünüp ona yenik muamelesi yapmamıştı.İki devlet arasında imparatorlar düzeyinde karşılıklı ziyaretler ile bu ilişkiler daha da geliştirilmiştir.Rusya’nın Fransa ile ittifak kurma ihtimalini Rusya göze alamamıştı.Çünkü Fransa’nın tek arzusu intikam savaşıydı halbuki Rusya Avusturya ve Almanya ile bir savaş düşünmüyordu,ve Fransa’nın zayıf olması da eklenince Rusya için bu durum avantaj sağlamıyordu.İngiltere ise Rusya ile o dönemde bir çatışma içerisinde olduğundan bir ittifak kurmaları söz konusu değildi,Rusya’nın Kafkasları ele geçirdikten sonraki alanı İran ve Afganistan’dı onlar da Hindistan’a bitişik topraklardı ve bu durum İngiltere’yi korkutuyordu.Rusya tam bir yalnızlık içindeydi ve bu sebeple çareyi Pan-Cermen bloğu ile yakın münasebetler içine girmekte gördü bu da zaten Bismarck’ın beklediği bir şeydi.Bu sebeple 1872 Eylülü’nde Almanya Avusturya-Macaristan ve Rus İmparatorları bir araya gelerek bir toplantı yaptılar ve buna “Birinci Üç İmparatorlar Ligi” diyoruz.Bu toplantıda yazılı bir anlaşma imzalanmamıştır ama sözlü olarak bu üç devletin Avrupa’da ortak politika izleme esasında anlaşılmıştır.Avrupa’nın en büyük devletleri arasındaki bu anlaşmadan sonra Fransa yalnız kalıyordu.Ancak bu üçlü ittifak uzun ömürlü olmamıştır çünkü Almaya Balkanlar’da mücadele içine girmiş iki devleti ortak bir kombinasyonun içinde tutmaya çalışıyordu ama Osmanlı Rus savaşları (1877-78) sonucunda Avusturya ve Rusya  Balkan toprakları paylaşımı konusunda anlaşamadılar ve bu ittifak bozuldu.

v  Almaya Avusturya İttfakı : Rusya Avusturya arasındaki Balkan mücadeleleri sonucunda Bismarck bu iki devletten birini tercih etmek durumunda kaldı ve Avusturya ile ittifak yaptı.Bu bir savunma ittifakıydı.Yani taraflardan birine  herhangi bir devlet  saldıracak olursa birbirlerine yardım edeceklerdi.(1879)

v  1881 İkinci Üç İmparatorlar Ligi : 1879’da Avusturya ile ittfak yapan Bismarck Rusya’yı tamamen gözden çıkarmamıştı,Avusturya ile yaptığı gizli ittifakı Rusya’ya duyurdu ve bu durum Rusya’yı endişelendirdi.Çünkü Pan-Cermen bloğu sadece siyasal değil askeri olarak da ittifak kurmuştu.Rusya İngiletere ve Fransa ile olan durumunu düzeltemeyeceği için yine Pan-Cermen bloğuyla yakınlaşmak zorundaydı.Rusya’nın başvurusu üzerine “ İkinci Üç İmparatorla Ligi” anlaşması yapıldı.(1881 Haziran)Bu anlaşma yazılı olarak yine ortak politika esasına göre yapılmıştır.Bu esas Avrupa’daki barışın korunmasıydı.Ama Balkan mücadelesi Avusturya ve Rusya ilişkilerini tekrar bozunca bu ittifak da fazla uzun sürmedi.

v  1882 Üçlü İttifakı : Almanya Rusya’yı 1881’de ittifaka dahil ettikten sonra 1882 yılında İtalya,Avusturya ve Almanya arasındaki üçlü ittifak Bismarck politikalarının en yüksek seviyesidir ve Avrupa’da Almaya’nın tartışmasız en üstün gücünü kuruyordu.Bu üçlü ittifak İtalya’nın teşebbüsüyle gerçekleşmiştir.İtalya’nın bu ittifakı kurma sebebi kısaca ; 1880’lerde başlayan sömürgecilik faaliyetlerinde İtalya’da her büyük devlet gibi geri kalmamıştı.İtalya sömürge alanı olarak diğer devletlerin aksine Afrika ve Asya değil de kendisine mesafe bakımından yakın olan Tunus’u seçti.İtalya  Osmanlı idaresindeki Tunus’u işgal etme hazırlığındayken Fransa Tunus’u birdenbire işgal etti ve İtalyanlar bu duruma oldukça sinirlendi.Bu olaydan sonra zaten iyi gitmeyen İtalya Fransa ilişkileri iyice bozuldu.Sömürgecilik için güçlü bir devletle ittifak zorunluluğu İtalya’yı bu duruma zorlamıştır.Bu üçlü İttifak 1882 Mayıs’ın da imzalanmıştır.Bu da bir savunma ittifakıdır.Bu üç devletten birine Avrupa devletlerinden biri saldıracak olursa diğer ikisi tüm güçleriyle yardım edecekti.Bu  üçlü ittifak Almanya’nın Avrupadak üstünlüğünü kesinleştirmiştir.

1887 Alman-  Rus Anlaşması : 1885-86 Bulgaristan olaylarında Avusturya ile Rusya’nın arası yine açılınca Bismarck artık onları üçlü bir ittifak içerisinde tutamayacağını anlamıştı  Rusya ile de ilişkilerini bozmak istemeyen Bismarck 1887 yılında Rusya ile bir anlaşma yaparak onu kendisine bağladı.Bu anlaşmayla Bismarck Osmanlı İmparatorluğunu feda ederek Rusya2nın Boğazları ele geçirmesini kabul etmiştir.Bu anlaşma Avrupa’da Almanya üstünlüğünü devam ettiren son anlaşma olmuştur.Bundan sonra Bismarck’ın görevden ayrılmasıyla Almanya farklı bir poltika izleyecek ve Alman üstünlüğü sona erecek.