AFRİKA’NIN SÖMÜRGELEŞMESİ

Tarihte sömürge kurmak ,büyük toprak kazanmak büyük devlet olmak için gerekli sayılıyordu.Sömürgecilik faaliyetleri bazen dini bazen stratejik bazen de askeri sebeplerle yapılmıştır.Ama asıl sebebi ekonomik ve siyasal faktörlerdir.19.yy’dan günümüze kadar tesir eden sömürgecilik faaliyetleri tamamen ekonomik faktörlere dayanmaktadır.Endüstri üretimi arttıkça  üretim artmış üretim arttıkça da üretim ülkelerinin kendi nüfusları bu üretimi tüketemez olmuşlardı.Bu sebeple üretim fazlasını dağıtacak alanlar aramaya başlamışlardı.Ayrıca hammede eksikliği de baş göstermişti Avrupa’nın sınırlı ham madde kaynakları karşısında yeni ham madde kaynakları aramaya başlamışlardır.Ekonominin gelişmesiyle milletlerarası ticaret de gelişmeye başlamıştı 19. Ve 20. Yy’da sömürgeciliğin en etkili vasıtası demiryoluydu.Demiryolu özellikle Asya ve Afrika sömürgeciliğinin gelişmesinde etkili olmuştur.19.yy’da sömürgeciliğin aktif alanı Afrika ve Asya olmuştur.Afrika2nın sömürgeleşmesi gayet kısa bir sürede olmuştur.1870 yılında Afrika’nın onda biri sömürge iken 1890’da sömürge olmamış kısmı nerdeyse kalmamıştır.Afrika’nın insanlığın bilgisine açılması devre devre olmuştur.İlk çağlarda Osmanlı İmparatorluğu 8,9 ve 10. Yy’larda ise Arap Yarımadası Doğu Afrika ile temasa geçmiştir.Arap Yarımadasının Osmanlı kontrolüne girmesiyle Afrikadaki Arap kontrolü de zayıflamıştır.15.yy’dan itibaren Avrupalılar bu bölge ile ilgilenmeye başlamışlardır.Portekizliler,Hollandalılar,Fransızlar  ve İngilizler Afrika kıtasına yerleşmeye başlamışlardır.Başlangıçta bu ülkeler iklim ve tabiat şartlarının güçlüğü sebebiyle kıyı bölgelerde kalmışlar iç kısımlara yerleşememişlerdir.Kaynağı merak konusu olan Nil Nehri üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda kaynağına ulaşıp Afrika’nın iç bölgelerine giren David Livingstone  Afrika’nın bilinmeyen kısımlarını insanlığın bilgisine sunmuştur.(1873) Bu keşifler  ve geziler Livingstone öldükten sonra da devam etmiştir ve bir bakıma keşfedilen Afrika  Avrupa devletlerinin içlere kadar girmelerine sebep olmuştur.Bu da sömürgeleşmenin hız kazanmasına sebep oldu.Kıyıda bir yeri ele geçiren içeriye kadar uzanan toprakların kendisine ait olduğunu iddia ediyordu.Bu da ülkeler arasındaki anlaşmazlıkları arttırdı.Bu sebeple 1885 yılında ülkeler Berlin’de toplanıp “Berlin Senedi” adlı bir belge imzaladılar.Bu senet sömürgecilikte “fiili işgal” prensibi kabul etmek anlamına geliyordu.Yani Afrika’da bir toprağı fiilen işgal etmedikçe oraya sahip olamıyordu.Fiili işgal prensibi Afrika’ya hücumu daha da hızlandırdı.Her devlet diğerinden öne geçip toprak işgal etmek için hızlı hareket etti.

İngiltere’nin Afrika Sömürgeciliği:   Afrika’nın sömürgeleşmesindeki büyük payı İngiltere almıştır.Afrika’nın Mısır,Sudan,bugünkü Zimbabwe,Kenya ve Uganda’ya girerek buralarda büyük bir sömürge imparatorluğu kurmuştur.

Fransa’nın Afrika Sömürgeciliği :  Fransanın Afrikadaki sömürgeciliği İngiltere’nin aksi istikametinde olmuştur.İngiltere Afrika’da kuzey güney istikametinde hareket ederken Fransa batı doğu istikametinde hareket etmiştir.İngiltere’nin Güney’ inmesi İngiltere tarafından engellenince Fransa doğu istikametinde ilerlemek zorunda kalmıştır.